Chủ tịch Morita Akio của hãng Sony có tiếng "đột phá" trong cách quản trị nhân tài. Với ông, "bằng cấp" không thể quan trọng bằng kinh nghiệm thực tế và khảo sát năng lực trong công việc thường ngày. Toàn bộ hồ sơ nhân sự của mọi người khi được nhận vào công ty đều bị huỷ bỏ, vậy nhưng Morita chưa bao giờ thuê bất cứ ai tầm thường cả. Nhân viên của Sony đều là những người tràn đầy nhiệt huyết và sức sống, dám sáng tạo cũng như có thể phát huy tài trí của mình ở mức tối đa.

Seibu là một trong ba tập đoàn lớn nhất Nhật Bản cùng với Thép Nippon & Mitsubishi. Ông chủ tịch Tsutsumi Yoshiaki của Seibu cũng có cách dùng người thực sự khác biệt. Theo ông: "Trình độ học vấn chỉ chứng minh thời gian một người được giáo dục chứ không thể đại diện cho tài năng chân thực của anh ta." Chính vì vậy mà ở Seibu, tất cả mọi người đều có cơ hội như nhau cho dù là sinh viên đại học hàng đầu hay học sinh trung học cao đẳng... Chỉ cần vượt qua kỳ thi của Seibu, bạn sẽ đều được bắt đầu từ cấp cơ sở. Sau 3 năm rèn luyện thực tế, cấp bậc lên đến đâu phụ thuộc vào phẩm chất và năng lực làm việc của bạn.

Chính sách "không coi trọng giá trị" việc học đại học của Seibu từng bị xã hội Nhật Bản dị nghị, nhưng Tsutsumi Yoshiaki chưa bao giờ quan tâm. Bởi lẽ, ông tin rất nhiều người trẻ tuổi có tài năng thực sự bất chấp trình độ học vấn thấp.

Không dùng người thân

Đặc trưng tiêu biểu trong cách dùng người của Honda Soichiro - nhà sáng lập tập đoàn Honda là không dùng người thân. Ông nói: “Doanh nghiệp của mình không phải là doanh nghiệp cá nhân, hay là của nhà Fujisawa (người góp vốn đồng sáng lập với Honda) nên không ai được phép biến nó thành tài sản tư hữu.” Soichiro nói là làm. Năm 1964, ông cho em trai Benjiro - người cùng ông gian khổ lập nghiệp rút lui khỏi vị trí thành viên hội đồng quản trị Honda.



Đối với con cái mình, ông cũng không có ngoại lệ. Ông kiên quyết không cho con trai Hirotoshi vào Công ty Honda bởi tin rằng: "Nhét con cái mình vào công ty và cho nó ở chức vụ quan trọng thì mọi người chắc chắn sẽ không bằng lòng." Và ông tin mình cũng phải xử lý nghiêm khắc nếu mắc sai phạm bất kể con cái kêu ca như thế nào. Ông dạy con trai: "Con đường của mình phải tự mở. Cha đã từng bước đi như vậy. Nếu cha cho con vào công ty thì con sẽ không bao giờ trưởng thành. Cha tin con cũng có thể giống cha, lập nên nghiệp lớn bằng chính năng lực của mình."

Những người có "lòng biết ơn"

Người Nhật rất trọng tình trọng nghĩa. Trong một khảo sát hơn 100 nhà lãnh đạo doanh nghiệp về người mà bạn kính trọng nhất sau cha mẹ ra, 95% người tham gia phỏng vấn đều có câu trả lời là người sếp cũ từng trọng dụng mình. Oyama Umeo - một ông trùm trong giới doanh nhân Nhật cũng luôn lấy "tình cảm" để quản lý nhân viên của mình.

Ông Umeo sẵn sàng cho những lãnh đạo trẻ giữ chức vụ quan trọng trong công ty, nhưng những người sau khi thăng tiến mà tự cho mình giỏi giang, không biết cảm ơn, không biết nỗ lực hoàn thiện bản thân, dùng thành tích để báo đáp thì họ sẽ không thể tiến xa hơn được nữa.

Doanh nghiệp Nhật Bản không chỉ sáng tạo trong cách thức hoạt đông kinh doanh, quản lý con người cũng là một nghệ thuật để duy trì và phát triển doanh nghiệp. Với những quan điểm giàu tính triết lý, phổ quát, thiên lệch và "khác người" so với cách quản lý ở các nước phương Tây, Nhật Bản đã chứng minh vì sao họ là một trong những cường quốc hùng mạnh nhất trên thế giới.  

Nguồn tư liệu: Trí tuệ Kinh doanh của người Nhật